దందచందాల భక్తిసంగీతం

సౌమ్యగారి బ్లాగులోని "ఓ బ్లాగు చూడు జనురాలా, నా ప్రేలాపన పర్యవసానంగా నామీద దండెత్తకుడి" అనే తమాషా మాటను చూసి రాస్తునాను. తెలుగు మాండలికాలలో మనం పెద్దగా గుర్తించనిది - కిరస్తానీ మాండలికం. ఇదంటే ఒకప్పుడు నాకు ఒళ్లు మండేది. హైదరాబాదులో చదువుకునేటప్పుడు ఒక రోజు అలా రోడ్లమీదపడి నడుస్తూ ఉంటే, స్వస్థత సభలు జరుగుతున్న చోటు నుండి ఒక ఆవేశపూరిత ప్రసంగం వినవచ్చింది. ఆ గొంతులోని ఆవేశానికి ఒళ్లు గగుర్పొడిచింది. పక్కనే నడుస్తున్న ఒక క్రైస్తవ క్లాసుమేటునితో అన్నాను - "ఏమయ్యా, మీవాళ్లు అందరిలాగా మాట్లాడరా, కనీసం నీలాగా అయినా" - అని. "మీవాళ్లతో పోలిస్తే ఇదే నయం పోవయ్యా" - అన్నాడు. :-) ఏదో ఉడుక్కుంటున్నాడులే - అనిపించింది వెంటనే.

మాటలు మానేసి నడుస్తూ ఉండగా... నాకు దీపావళి, వినాయక చతుర్థి మొదలైనప్పటి నుంచీ మనవాళ్లు చేసే (లౌడుస్పీకర్ల) మోత గుర్తొచ్చింది. పిల్లలు, ముసలివాళ్లు, అనారోగ్యంలో ఉన్నవారు - వీళ్లంతా ఆ పండగరోజుల్లో పరమపదించి పుణ్యలోకాలకు చేరుకునేందుకు దోహదపడే టపాసులు, కొత్తగా భక్తి పాటల పేరిట పుట్టగొడుగుల్లాగ పుట్టుకొస్తున్న నరకాసుర, మహిషాసుర సీడీలూ కేసెట్లు ... వీటితో పోల్చితే స్వస్థతసభలే నయం కదా అనిపించింది. ముస్లిం సోదరులు ఇంకా సైలెంటు. రోజూ స్పీకర్లు వాడినా, అది కొంతసేపే. చాలామంది పాడే నమాజు వినసొంపుగా కూడా ఉంటుంది.

మన దేవాలయాల్లోనూ, ప్రతి సందులోనూ పోటీలుపడి వెలసిన రాజకీయ దందాల (బలవంతపు చందాల) వినాయకుని పందిళ్లలోనూ, ముందు కొంతసేపు అక్కినేని నాగార్జజున నటించిన అన్నమయ్య అనెడి చిత్ర రాజము నుండి కొన్ని భక్తిపాటలు. వీటిలో "ఏలే ఏలే ...మరదలా, కొంటె లీల లింక కోలో బావా ..." మరియు "ష్..!హా!! ఆ పనియేదో ఇపుడే తెలుపనీ .. వలపనీ... ఓం హహ్హ!" అనే భక్తిపాటలు ముఖ్యమైనవి. తరువాత, "మన పేటకు అయ్యప్ప మేస్తిరీ...ధిన్నాక్కు ధిన్నాక్కు...". సరే, అయ్యప్ప, గణపతి అన్నదమ్ములేకదా, అలాగే అనుకుందాంలే అని సరిపెట్టుకుంటే, మెల్లగా "ఆటకావాలా పాటకావాలా, అచ్చమైన అయప్పసామి మాల కావాలా" అంటూ ఒక మాంఛి రీమిక్సు భక్తిగీతం. పరిస్థితి కాస్త కాకెక్కినాఁక, "ఎందుకీ ముసుగులో గుద్దులాట" అనిపించి, "వెయ్‌రా అన్నయ్య పాటలు" అంటాడొక చందా యువనాయకుడు. మధ్యమధ్యలో ఆటవిడుపుగా ఒక అరగంటసేపు "తననాన నానా తననాన నానా ... శ్రీవెంకటేశం శిరసానమామీ ..." అని డబ్బాలో గులకరాళ్లేసి గువ్వలతోలే భక్తిసంగీతం.

ఘంటసాల పాడిన భక్తిగీతాలేమౌతాయో, ఏసుదాసు పాడినవి ఏమౌతాయో, బాలమురళి పాడిన రామదాసు కీర్తనలెక్కడ దాక్కుంటాయో, సుబ్బులక్ష్మిగారివి, ..... వీటన్నింటికీ నేటి మన దందా'ధర్మ'కర్తలు అజ్ఞాతవాసం విధిస్తారేమో! పాపం విధి వంచితలై, విభవము వీడి ఎక్కడికో వెళ్లిపోతాయి.

ఇదంతా ఆలోచించిన తరువాత మెల్లమెల్లగా కిరస్తానీ మాండలికం మీద జుగుప్సతొలగి, గౌరవం ఏర్పడసాగింది. కాస్త గ్రాంధికం, కాస్త వ్యావహారికం, కాస్త అప్రాచ్యం కలిపి ఎంతైనా ఒక ప్రత్యేకమైన తెలుగు శైలిని సృష్టించారు కదా అనిపించింది. ఇజ్రాయేలు, బెత్లెహాము, పౌలుభక్తుడు మొదలైన పదాలతో నేను ఒక భక్తిపాట పాట కూడా రాసి, ఎందుకైనా మంచిదని వెంటనే చించేశాను.